مطالبی که بهتر است پیش از مطالعه این درست بخوانید:

• آشنایی با لات یا حجم معاملات
• آشنایی با پلتفرم معاملاتی
• آشنایی با اسپرد در فارکس

پس از مطالعه این درس شما:

• با مفهوم بازار فارکس آشنا می‌شوید و ساختار آن را یاد می‌گیرید.
• یاد می‌گیرید در هر لایه هرم ساختاری بازار فارکس چه شرکت‌کنندگانی قرار دارند.

بازار فارکس همچون یک کتاب درسی از بازار دیجیتال کاملی است که بشر آن را به وجود آورده است. بازار به معنای لغوی، جایی است که خریداران و فروشندگان در آن با یکدیگر ملاقات کنند. رقابت زمانی آغاز می‌شود که تعداد خریداران و فروشندگان افزایش یابد و هر یک بدانند چه کسی بهترین قیمت را دارد.

تصور کنید، قصد دارید پیتزای مورد علاقه خود را با بهترین قیمت سفارش داده و کمتر از یک ثانیه آن را دریافت کنید. بازار فارکس هم به همین صورت فقط با ارز سروکار دارد. در درس امروز قصد داریم به ساختار بازار فارکس، فعالان موجود در فارکس و درک آن بپردازیم و سعی می‌کنیم به شما کمک کنیم بیشتر با بازار فارکس آشنا شوید.

در این درس از مجموعه دروس آموزش فارکس، با هم یاد خواهیم گرفت که:

• بازار فارکس چیست
• ساختار بازار فارکس
• ساختار هرم بازار فارکس
• فعالان بازار فارکس چه کسانی هستند

بازار فارکس چیست؟

بازار ارز یا بازار فارکس به بازاری گفته می‌شود که فعالان آن به معاملات ارزی مشغول هستند. فعالان اصلی بازار فارکس بانک‌های بین‌المللی، بانک‌های مرکزی، شرکت‌های تجاری، شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری، معامله‌گران خرد ارز و شرکت‌های ارزی غیر بانکی هستند.

بازار فارکس بزرگ‌ترین بازار مالی جهان است. این بازار 24 ساعت شبانه روز فعال است و روی نقدینگی بازار تمرکز دارد. درست مثل هر بازار دیگر، نیروهای عرضه و تقاضای این بازار هم به طور قابل‌ توجهی روی نرخ هر ارزی تأثیر گذاشته و قیمت آن را مشخص می‌کنند.

بازار فارکس محیطی است که سازمان‌ها به خرید، فروش، سرمایه‌گذاری و مبادله ارزهای خارجی می‌پردازند. معاملات ارز فارکس به صورت جفتی انجام می‌شوند که در آن، ارزهای لیست اول خریداری شده و لیست دوم به فروش می‌رسند.

سپس، زمانی که یک ارز با ارزی دیگر مبادله می‌شود قیمت آن آشکار می‌شود. حجم تراکنش‌های روزانه بازار فارکس حدودا 7.7 تریلیون دلار در سال 2023 است. بازار فارکس با نام FX نیز شناخته می‌شود.

بازارهای FX غیرمتمرکز هستند و هیچ پلتفرم مرکزی نمایندگی آن را به عهده ندارد. درست مثل بازار سهام، تکنیک پیچیده معاملات یکی از ویژگی‌های بازار فارکس است. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران از این تکنیک‌های پیچیده معاملاتی استفاده می‌کنند تا از نوسانات نرخ ارز سود ببرند.

سشن‌های بازارهای اصلی فارکس شامل نیویورک، لندن، هنگ کنگ، سیدنی، توکیو و فرانکفورت است، که بخشی از مراکز مالی جهان به شمار می‌آیند اما مهم‌ترین سشن‌های معاملاتی، سشن نیویورک، لندن و توکیو هستند.

بازار فارکس ساختار خاص خودش را دارد که در ادامه درباره ساختار بازار فارکس صحبت می‌کنیم. با بررسی ساعات بازار فارکس می‌توان نتیجه گرفت که این بازار در روزهای شنبه و یکشنبه باز نیست اما از ساعت 5 بعدازظهر یکشنبه به وقت ایالات متحده دوباره کار خود را آغاز کرده و ساعت 4 بعدازظهر روز جمعه به وقت ایالات متحده پایان می‌یابد.

ساختار بازار فارکس

اجازه دهید در ابتدای آموزش بازار فارکس، اول به بازاری بپردازیم که بیشتر با آن آشنایی دارید، یعنی بازار سهام. ساختار بازار سهام به شکل زیر است:

بازار سهام بر اساس ماهیتی که دارد بسیار انحصاری است. تنها یک سازمان یا متخصص وجود دارد که قیمت‌های این بازار را کنترل می‌کند. تمام معاملات باید زیر نظر این متخصص انجام شوند. به همین دلیل است که می‌توان قیمت‌های جهانی بازار فارکس را به راحتی تغییر داد که به نفع بازارسازان باشد تا معامله‌گرانی که در بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند. به نظر شما چگونه این اتفاق می‌افتد؟

در بازار بورس، بازارساز باید به سفارش مشتریان خود عمل کند. حال، اگر تعداد فروشندگان بیشتر از خریداران شود؛ او می‌ماند و کلی سهام که خریداری وجود ندارد تا آن‌ها را بخرد. بنابراین، به راحتی اسپرد یا هزینه معامله را افزایش می‌دهد تا جلوی ورود فروشندگان به بازار را بگیرد.

ساختار بازار بورس نشان می‌دهد که معاملات به دو سطح تقسیم می‌شوند: بازار بین بانکی و بازار خارج از بورس (OTC).

بانک‌ها، فعالان اصلی بازار بورس هستند که در معاملات بزرگ بازار بین بانکی زیاده‌روی می‌کنند. از طرف دیگر، بازار خارج از بورس بازاری است که شرکت‌ها، افراد یا سرمایه‌گذاران با استفاده از پلتفرم‌های معاملاتی یا بروکرهای آنلاین، ارزهای خارجی را معامله می‌کنند.

محققان، ساختار بازار فارکس را به یک هرم تشبیه کرده‌اند که سلسله مراتب ساختار بازار را نشان می‌دهد؛ در این هرم بروکرها، بانک‌های مرکزی، صادرکنندگان و بانک‌های تجاری با توجه به نفوذ، موقعیت و اهمیتی که در بازار دارند، در سطوح مختلفی قرار می‌گیرند.

ساختار هرم بازار فارکس

1. معامله‌گران خرد مانند سرمایه‌گذاران تازه‌کار، مهاجران، گردشگران و صادرکنندگانی که در کار خود زیاده‌روی می‌کنند، در انتهای این هرم قرار دارند و نشانگر کاربران واقعی معاملات ارز هستند.
2. در قسمت بالای آنها سازمان‌های تجاری مانند شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری تامینی قرار دارند که تاثیر زیادی در تحلیل و عملکرد بازار می‌گذارند.
3. بالای سر آن‌ها بخش سوم فعالان هرم قرار دارد که بازار بین بانکی را تشکیل می‌دهند. این بخش نقش اساسی ایجاد ارتباط بین بانک‌های تجاری و مرکزی را ایفا می‌کند و اطلاعات عمده بازار را نگهداری می‌کند.
4. در نهایت، بالاترین بخش هرم بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف قرار دارند و مهم‌ترین نقش را در بازار فارکس ایفا می‌کنند.

فعالان بازار فارکس

ساختار فارکس با پیشرفت تکنولوژی تغییر کرد و اکنون یک بازار غیرمتمرکز است که هیچ فرد یا شرکت متمرکزی آن را کنترل نمی‌کند. در حال حاضر، این تعداد فعالان بازار است که روی قیمت یک جفت ارز تاثیر می‌گذارد.

بنابراین، هیچ قیمت ثابتی در یک مدت زمان مشخص، برای جفت ارزها وجود ندارد. قیمت‌ها بین دلالان مختلف ارز متفاوت است و قیمتی که هنگام خرید مشاهده می‌کنید قیمت خردی است که براساس درخواست شما برای خرید یا فروش ارائه شده است.

ساختار بازار فارکس لایه لایه است و به خوبی ساخته شده است. این ساختار به پله‌های نردبان نیز تشبیه شده است که در آن شرکت‌کننده به دنبال طرف مقابل خود می‌گردد. در بالای این هرم یا نردبان بانک‌های مرکزی و در پایین‌ترین پله آن معامله‌گران خرد قرار دارند. در این بخش به سه پله یا لایه اصلی این هرم می‌پردازیم.

بازار بین بانکی

بانک‌ها می‌خواهند با حجم عظیم معاملات فارکس مقابله کنند و دنبال کسانی هستند که بتوانند ظرفیتی که آن‌ها به دنبالش هستند را برآورده کنند. همینجاست که بانک‌های دیگر دست به کار می‌شوند. این بازار بین بانکی درست در لایه بالایی نردبان ساختار فارکس قرار دارد.

فعالان این لایه به طور مستقیم با یکدیگر در ارتباط نیستند بلکه از طریق بروکرهای الکترونیکی یا صوتی مثل رویترز یا EBS معامله می‌کنند. این بروکرها به شدت با هم رقابت می‌کنند زیرا به دنبال به دست آوردن بهترین نرخ‌ها هستند و بهترین نرخ‌ها تنها زمانی به دست می‌آیند که تعداد افراد علاقه‌مند به آن‌ها بیشتر شود.

دو پله یا لایه دیگر هرم ساختار فارکس به صورت زیر است:

بازار سازمانی (سازمان‌های تجاری)

در زیر بازار بین بانکی پله دیگری قرار دارد که شامل صندوق‌های سرمایه گذاری تامینی، بروکرهای خرد سازنده بازار، بروکرهای ECN و سایر سازمان‌های مالی است که نمی‌توانند با بانک‌های بزرگ معامله کنند.

به همین دلیل، باید با بانک‌های تجاری معامله کنند. این پله، پلی را بین بازار بین بانکی و معامله‌گران خرد ایجاد می‌کند. نرخ ارزها در این پله در مقایسه با نرخ‌های بین بانکی تا حدودی بالاتر و گران‌تر است.

معامله‌گران خرد

با حرکت به سمت پایین هرم به معامله‌گران خرد می‌رسیم که در انتهای هرم ساختار بازار فارکس قرار دارند. در ابتدا، معامله‌گران خرد نمی‌توانستند در بازار فارکس معامله کنند اما به لطف تجارت الکترونیکی، بروکرهای خرد و اینترنت، حتی افرادی که در خیابان‌ها هستند هم می‌توانند در بازار فارکس جفت ارز معامله کنند.

معامله‌گران خرد در مقایسه با بازارهای بین بانکی بهترین قیمت‌ها را دریافت نمی‌کنند، اما تکنولوژی توانسته است رقابت مشتریان با یکدیگر را راحت‌تر ‌کند. بروکرهای مشهور و بزرگ نیز می‌توانند اسپردها و شرایطی را به معامله‌گران خرد ارائه دهند که احساس کنند با بازار بین بانکی در یک سطح قرار دارند.

ساختار بازار فارکس در یک نگاه

ساختار بازار فارکس مانند یک هرم یا نردبان است که در هر لایه یا پله آن تعدادی شرکت‌کننده (فعالان بازار) قرار دارند. درک این هرم ضروری است؛ زیرا می‌توانید موقعیت خودتان در بازار فارکس را توسط این هرم شناسایی کنید و راحت‌تر به معاملات خود ادامه دهید.

مواردی که باید هنگام معامله در فارکس به آن‌ها دقت کنید را دست کم نگیرید زیرا همین نکات کوچک هستند که شما را به سود یا ضرر می‌رسانند.

گپ و گفت فارکسی

• اگر فعالان بازار دیگری را در پله‌های مختلف نردبان فارکس می‌شناسید برای ما کامنت بگذارید.
• اگر این مطلب به شما کمک کرده است تا جایگاه خود را در هرم بازار فارکس بشناسید، تجربه خود را برای ما نیز بنویسید.